Hazar Derneği

Kategori: Felsefe / Sosyoloji

Uzman Klinik Psikolog Hülya Gök ile Varoluş Krizi ve İnsanın Anlam Arayışı – 21 Mart – 6 Haziran 2024

Bunalım ve krizlerle iç içe yaşamaya çalışan ve gittikçe daha zor bir hale gelen bu kaotik dünya ortamında kaybolmuş insana salt psikoloji verileriyle ulaşmakta yetersiz kalındığı deneyimlenmekte. 11 hafta süren bu seminerler dizisinde amacımız varoluş krizi ve yitirilmiş anlam arayışıyla günden güne duygusal, düşünsel ve davranışsal olarak zayıflayan insanı, var olma serüvenine çıkarmaktı. 1. Hafta: […]

Tuba Deniz ile Kötülük ve Sinema- 27 Şubat 2024

Kötülük Üzerine Konuşmalar seri programının 5. haftasında konumuz “Kötülük ve Sinema” idi ve Tuba Deniz ile beraberdik. Deniz önce 20. Yüzyılın başından günümüze Dünya Sinemasının dönüşümünü ve bu dönüşümde kötülük kavramının etkisini anlattı. Lisbon Depremi, Birinci Dünya Savaşı ve özellikle İkinci Dünya Savaşı’nın insanların zihnindeki kötülük algısına etkisini ve etkinin de sinemaya yansıması üzerinde durdu. […]

Zeynep Gökgöz ile Kötülük ve Sanat – 20 Şubat 2024

Sanat denilince çok geniş bir çerçeve anlaşılsa da Kötülük Üzerine Konuşmalar programımızın ‘Kötülük ve Sanat’ oturumunda özellikle çağdaş sanat ağırlıklı görseller üzerinden kötülük meselesinin farklı izdüşümleri gündeme taşındı. Önceleri düşünce dünyası, “Tanrı varsa kötülük nasıl var?” sorusu ile ilgilenirken 20. yüzyılla birlikte yaşanan savaşlar ve insanın insana yaptığı zulümler, metafiziğin elenmesi ile de koşut olarak […]

Doç. Dr. Enis Doko ile Kötülük ve Tanrı – 6 Şubat 2024

Kötülük problemi esas itibariyle en eski felsefi ve evrensel problemlerden biri. Hangi kültüre gidersek gidelim karşımıza ‘Kötülük neden var ve Tanrıyla nasıl bir ilişkisi var?’ sorusu çıkar. Doç. Dr. Enis Doko kötülük problemini beş iddia üzerinden ele aldı:  “Tanrı mutlak iyi ve merhametli. İnsanları çok seviyor.” İslam geleneğinde genelde merhamet veya mutlak iyi üzerinden düşünüyoruz […]

Kötülük Üzerine Konuşmalar – 30 Ocak – 5 Mart 2024

Kötülük üzerine konuştuğumuz bu program farklı perspektiflerden ve disiplinlerden izler taşıdı. Kötülüğün insanla, doğayla ve yaratıcıyla ilişkisi konu edilip günümüzde neye kötü diyoruz? İyiliği anlamak için kötülük zorunlu mu? Kimin, hangi davranışı ne zaman ve nerede kötülük olarak adlandırılır? Kötülük göreceli midir? gibi soruları Doç. Dr. Yaylagül Ceran Karataş koordinatörlüğünde altı hafta boyunca tartışmaya açtık. […]

Dr. Hacer Ayaz ile İslami Feminist Diskurda Metodolojik Yaklaşımlar – 25 Kasım 2023

İslâmî feminizm çerçevesinde ortaya konan akademik çalışmalar üç ana eksende ilerlemiştir. Bunlar İslâm Hukuku, Tefsir ve Hadis alanlarıdır. İslâmî feminizm dinî metinlerin klasik yorumlarının, erkek tecrübesi ve sorgulaması üzerine kurulu, içinde geliştikleri toplumun ataerkil düşünce tarzını ve kültürünü yansıttığını savunur. Bu nedenle tüm bu yerleşik yorum ve kabullerin kadın bakış açısı ile ele alınıp yeniden […]

Hidayet Tuksal ile İslam ve Feminizm İlişkisi Üzerine Kavramsal Tartışmalar – 18 Kasım 2023

Feminizm Türkiye’ye 19. Yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı döneminde girmiş bir harekettir. Bu hareketten haberdar olan bir grup okumuş yazmış Osmanlı kadını feminizmi benimsemiş, bir hak mücadelesi geleneği oluşturmuş, dergiler çıkarmış, haklarını talep etmişler ve bu hakların bir kısmına da kavuşmuşlardır. Bu dönemdeki feminist hareketin belirgin özelliği, talep ettikleri haklar için dinden de meşruiyet üretme çabalarıdır. […]

Prof. Dr. Zeynep Direk ile Kadın Çalışmalarında Kavramsal Tartışmalar: Haklar, Eşitlilik ve Adalet – 4 Kasım 2023

Toplumsal cinsiyet kavramının icadı, literatüre girmesi Simone de Beauvoir’ın düşüncesiyle ilişkilidir. İkinci Cinsiyet kitabının mottosu olan “Kadın doğulmaz kadın olunur” sözünü anımsayalım. Simone de Beauvoir eşitlik isteyen bir düşünürdür. Bugünün diliyle söylersek “toplumsal cinsiyet eşitliği” talebinde bulunur. Fakat ortada bu eşitliği nasıl anlayacağımız ile ilgili bir sorun vardır. Aslında biyoloji bölümüne bakarsak Simone de Beauvoir […]

Dr. Ravza Altuntaş Çakır ile Liberal Feminizm Eleştirileri: Postkolonyal Feminizm ve Çok Kültürlü Feminizm – 28 Ekim 2023

Türkiye’de, hatta Müslüman coğrafyada feminizm kelimesi İngilizce’de “conversation stopper” dediğimiz, yani konuşmayı durduran bir kelime olarak nitelendirilir. Çünkü birini feminist diye etiketlediğinizde o kişi toplumsal meşruiyetini kaybedebilir. Belki de bunun sebebi feminizmin ne olduğunu veya neyi hedeflediğini kavramsal olarak anlamanın zorluğu ya da feminizmi tek bir fraksiyonla genelleme eğilimidir.  Bu yüzden konuşmama zemin olması için […]

Son Dönem Kadın Çalışmalarında Alternatif Yaklaşımlar – 28 Ekim – 2 Aralık 2023

Altı haftalık programımız feminist felsefenin temel tartışmalarını ve kavramlarını, post-kolonyal, çok kültürlü ve İslami teoriler gibi alternatif yaklaşımlar aracılığıyla yeniden ele almaya yönelikti. Özellikle son dönemde İslam ve kadın hakları üzerine gelişen tartışmalara odaklanarak, katılımcılara bu alandaki güncel literatürü ve tartışmaları sunmayı amaçladık. Bu literatürde Müslüman kadının konumunu ve hakları yeniden ele alınırken, hem geleneksel […]

Prof. Dr. Alev Erkilet ile Toplumdaki Eşitsizlik ve Ayrımcılık Üzerine Söyleşi – 14 Ekim 2023

Uzun bir süredir çeşitli vesilelerle farklı meclislerde toplumsal cinsiyet (gender) meselesini ele alıyor; kavramın manasını ve olgunun toplumsal etkilerini ortaya koymaya çalışıyoruz. Kuşkusuz bu etkilerin başında kadına yönelik eşitsizlikler geliyor. Bu oturumda ise, toplumsal cinsiyeti daha genel bir başlığın, toplumsal tabakalaşma ve eşitsizlik olgusunun bir alt başlığı olarak konumlandırmaya çalışacağız. Bunu yapmaktaki amacımız, gender (toplumsal […]

TİHEK ile İnsan Hakları İhlalleri Raporlama Eğitimi – 7 Eylül 2023

İnsan Hakları Uzman Yardımcısı Batuhan Böyür tarafından verilen İnsan Hakları İhlalleri Raporlama Eğitimi’nde insan hakları ihlalleri karşısında yazılan raporların türlerini, içeriklerini öğrendik. Rapor yazarken nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda bilgilendik. Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi edinmek için programın özetini aşağıda bulabilirsiniz.     TİHEK ile İNSAN HAKLARI İHLALLERİ RAPORLAMA EĞİTİMİ Uzman Yard. Batuhan Böyür  İnsan hakları […]

Doç. Dr. Yaylagül Ceran Karataş ile Posthüman: Şehir ve Beden – 28 Ocak 2023

Doç. Dr. Yaylagül Ceran Karataş ile son kitabı Posthüman: Şehir ve Beden üzerine konuştuk. Bio teknolojik gelişmelerle insan bedeni neye evriliyor? Bizi nasıl bir gelecek bekliyor? Buna karşı yeni bir insani nazar geliştirilebilir mi? İnsan eşya ve doğa ile irtibatını yeniçağda yeniden nasıl kuracak? Gibi kafamızı kurcalayan soruların cevabını bulmaya çalıştık. “Posthüman: Şehir ve Beden” […]

Felsefe ve Etik Okumaları

İyilik, umut, kaygı, praksis, güzel, vicdan, yasa ve insan kavramlarını merkeze alarak tarih içinde de farklı dönemlerde yazılmış üç metin üzerinde düşünme deneyleri kurduğumuz felsefe okumaları düzenledik.

Mesnevi Okumaları

Mesnevi, üzerinden yedi asır geçmiş olmasına rağmen hala okunan ve ruhlara hitap eden bir eser olma özelliği taşıyor. Biz de Mesnevi 3.Cilt 2998 numaralı beyitten, “Cenab-ı Hak, hükümdarları, Allah’a boyun eğmeyen zorbaları yola getirmekle görevlendirmiştir” dinledik.

İnsan ve Doğası Seminerleri

İnsan ve Doğası Seminerlerinin amacı; insanın yaratılış özelliklerini; insanda değişmeyen kendi türünden gelen fıtrat özelliklerini; insanın doğuştan getirdiği mizaç yapısını, mizaca göre farklılıkları ve insanın davranışlarını belirleyen iç ve dış kaynakları ortaya koymaktı.

Bilgiyi Hayatın İçinde Görmek ve Uygulamak

Beylü Dikeçligil ile iki hafta süren seminerde insanı, yani kendimizi tanıma yolunda bir-iki adım atmaya çalıştık. Dolayısıyla içinde bulunduğumuz mikro sosyal etkileşim ağına olduğu kadar,  bizleri kuşatan makro oluşumlara da farklı bir pencereden baktık.

Felsefe ve Etik Okumaları

İyilik, umut, kaygı, praksis, güzel, vicdan, yasa ve insan kavramlarını merkeze alarak tarih içinde de farklı dönemlerde yazılmış üç metin üzerinde düşünme deneyleri kuracağımız felsefe okumaları düzenleyeceğiz.

Endişeli Muhafazakârlar Çağı

Öncelikle sekülerleşmeden ne anladığımızı, nasıl ortaya çıktığını tartışmak istiyorum.Sekülerleşme, belli bir toplumda belli bir zaman dilimi içerisinde metafiziğin, dinin, dinimsi yapıların, halk inançlarının, batıl inançların prestijinin ve gücünün göreceli olarak azalması demektir.

Ölüm Sosyolojisi

İntihar nedir? Durkheim, “Her pozitivist bilim çalışmasında, ele alınan olgunun nesnel bir tanımı yapılmalıdır.” diyerek başlar ve ölümü nesnel olarak tanımlar. Buna göre, bir insan olumlu ya da olumsuz, dolaylı ya da dolaysız bir eylem gerçekleştirerek kendi ölümüne sebebiyet veriyorsa intihar etmiş olur.

Muhafazakarlık

“Muhafazakârlık Batı tarihinde zengin bir felsefi miras taşıyıcısı olan ciddi bir geleneğini, modern zamanların hem bir parçası hem muhalifi olan kapsamlı bir doktrini ve içinde yaşadığımız tarih dönemine damgasını vuran bir siyasi ideolojiyi ifade etmektedir.”

Sosyal Medya ve Sosyal Sermaye*

Sosyal medya kullanma sebeplerimizden en önemlisi, insan çevresi, komşuluk, arkadaşlık, dostluk, şahsiyet gibi biriktirdiğimiz birçok şeyin sosyal medya aracılığıyla daha geniş kitlelere rahat ve ekonomik şekilde ulaştırabilmemizdir.

Ölüm Felsefesi; Filozofların Ölümle İlgili Düşünceleri*

Felsefenin ana konusu olan varlık bilimi, varlığı anlamaya çalışır. Varlık üzerinden bizim bilgilerimizi değerlendirir. Varlığı nasıl biliyoruz, ne kadar bilebiliriz, varlığın mahiyeti, başlangıcı ve sonucu nedir? Felsefenin aşağı yukarı üç konusu vardır:

Sosyal Medya; Sanal mı? Gerçek mi?: İnternet Bağımlılığı

Bağımlılık dendiğinde insanların aklına gelen standart bağımlılıklar vardır; alkol, uyuşturucu, sigara bağımlılığı gibi. Bunlar kimyasal bağımlılıklardır. Kimyasal bağımlılıktan daha tehlikeli olan ise eylemsel bağımlılıklardır.

SERİ PROGRAM: “Sosyal Medya; Sanal mı? Gerçek mi?”

Bu programda; Sosyal Medya Kullanım Kültürü, Sosyal Medyaya Sıkışmış İlişkiler, İnternet Bağımlılığı, Sosyal Medya ve Sosyal Sermaye başlıkları altında dört ayrı programda, dört ayrı konu işlenecektir.

Sosyal Medya Riskler Fırsatlar

Sosyal medyayı gerektiği zamanlarda gerektiği kadar kullanmanın faydalı olduğu durumlar var. Mesela bir iyilik hareketini başlatabilir, takip edebilir ya da destekleyebiliriz.

SERİ PROGRAM: Ölüme Hayat Vermek

Ölüm ve Hayat Üzerine Tefekkür “Hepimiz Ölümün Nişanlısıyız” Cenap Şahabettin Yaşamın sonu olarak bilinen ve ötelenen ölüm, aslında bir değişim anı ve farklı bir varoluş biçimidir. Tarih boyunca en fazla merak edilmiş konulardan biri olan ölüm, hayatı da kapsayacak şekilde düşünülmüş ve tartışılmıştır. Doğu ve batı kültürlerinde ölüm değişik şekillerde ele alınsa da ortak temalarda […]

Mutasavvıfların Ölüm Hakkındaki Görüşleri

Bu dünya sufiler için dar bir zindandır, ölüm, bu zindandan cennete çıkıştır. Cennette yer darlığı yok. Sufilerin ölüme bakışı şeb-i aruzdur. İmam Gazali’ye göre takva ehli insanlar ölümden korkutulur ama sufiler şuttar tariki olan sufiler için ölüm “vuslattır, Allah ile kavuşmadır”, korkulacak bir şey değildir.

Edebiyatta Ölüm Teması

Birer ağaç altında sevgilimiz, annemiz.
Gece değmemiş sema, dalga bilmeyen deniz,
En güzel, en bahtiyar, en aydınlık, en temiz
Ümitler içindeyim, çok sükür öleceğiz…

Semavi ve Beşeri Dinlerde Ölüm ve Ötesi

Öldükten sonraki hayat, dinlerin bu farklı yaklaşımlarına göre çeşitli şekillerde yorumlanmıştır. Kimi dine göre ölümden sonra ruhani bir hayat yaşanacak, nimetler de ruhani olacaktır. Çünkü asli vatan ruhanidir. Kimilerine göre de diriliş hem beden hem de ruhla olacaktır.

Seri Program: “Tarihsel Serüveni ve Kuramsal Temelleri Bağlamında Özgürlük Kavramı”

19 Mart – 30 Nisan 2016 Hazar Grubu·29 Şubat 2016 Pazartesi Proje Akademik Danışmanı: Prof. Dr. Muharrem KILIÇ Proje Konusu: Tarihsel Serüveni ve Kuramsal Temelleri Bağlamında Özgürlük Kavramı Etkinliklerin Tarihi ve Saati: 19 Mart 2016- 30 Nisan 2016 / 14.00 Etkinliklerin Yeri: Hazar Derneği Merkez Binası Etkinlik Yöntemi: 6 Programlık Seminerler Serisi 19 Mart Cumartesi […]

Düşünce Bilimine Giriş

Prof. Dr. İhsan FAZLIOĞLU    Prof. Dr. İhsan Fazlıoğlu, konuşmasının giriş bölümünde “ma’rifetü’n-nefs” kavramı ve önemi üzerinde durduktan sonra Teorik düşünce, İstidlâli düşünce, Şühud yoluyla düşünce vb. gibi düşünce türlerini örnekleriyle kısaca açıkladı. Bilginin üç kaynağının duyular, akıl ve haber-i sadık olduğunu belirten Fazlıoğlu, rüya yoluyla, ilhamla edinilen bilgilerin kişinin kendisini ilgilendirdiğini; diğer insanlarla paylaşılabilir […]

İslam Sosyolojisi Okuma Programı

Yrd. Doç. Dr. Alev Erkilet 12-19 Mayıs 2012  1. Hafta: İslam Sosyolojisi Bir Giriş Denemes-12 Mayıs 2012  2. Hafta:  Dine Karşı Din- 19 Mayıs 2012

21. Yüzyılda Bedene Kim Hükmediyor?

27 Nisan – 18 Mayıs 2013 Beden üzerine yorumlar belki de insanlık tarihi kadar eskidir. Kutsal metinlerin, felsefi ve ilmi yaklaşımların her zaman beden üzerine söyleyecek sözleri olmuştur. Güçlülerin güçsüzler üzerinde tahakküm kurmak istemesinin yanı sıra ideolojiler, dinler ve siyasal rejimler bedeni düzenleme ve kontrol altına almak istemektedirler. Bütün bunlar beden üzerinde iktidar yarışına zemin […]