22-23 Mart 2012
Ankara Hilton Otel
Hazırlayan: Ayla Kerimoğlu

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu ile Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Birleşmiş Milletler Kadın işbirliğinde, Komisyon’un 3.  kuruluş yıldönümü vesilesiyle düzenlenen,  “Daha Eşit Bir Toplum İçin Ulusal Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Mekanizmasının Rolü Uluslararası Buluşması” toplantısına ve mecliste düzenlenen resepsiyona katıldık.

Buluşmada, toplumsal cinsiyet eşitliği perspektifinin karar alma, politika geliştirme ve programlama süreçlerinin her aşamasına dahil edilmesi ve toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanmasında Parlamentolar açısından ulusal toplumsal eşitlik sisteminin dönüştürücü rolü ve Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi (CEDAW)’nin hayata geçirilmesine ilişkin ulusal ve uluslararası bilgi ve deneyimlerin paylaşılması amaçlanmıştı.

Programın açılış konuşmasını TBMM Başkanı Cemil Çiçek yaptı. Çiçek konuşmasında yüz karası olarak nitelendirdiği töre cinayetlerinin en ağır cezalar verilmesine rağmen hala devam ettiğini dile getirerek maalesef bu konuda çok mesafe kaydettiğimizi söyleyemeyiz dedi. Yasa çıkarmanın soruna parmak basmak anlamına gelse de başlı başına bir çözüm olamayacağını ifade eden Çiçek, kadın ve erkek arasında birçok bakımdan eşitsizlik olduğuna dikkat çekti. Bu sorunlar konusunda toplumun her kesiminde farkındalık oluşturmak gerektiğini, yasaların tam anlamıyla uygulanabilmesi için yasa uygulayıcılarının da ciddi bir eğitimden, zihinsel değişimden geçmesi gerektiğini, geleneksel ön yargılara sahip uygulayıcılarla yasalardan beklenen faydanın sağlanamayacağını söyledi.

Türkiye’nin kadınlara yönelik sorunlarla ilgili olarak uluslararası sözleşmeleri benimsediğini 2001, 2004 ve 2010’da çok önemli anayasal değişikliklere gidildiğini, yeni anayasa yapım sürecinde de bu alanda varsa eksiklerin tamamlanacağını dile getirerek bu değişikliklerde kadın STK’ların müspet rolüne vurgu yaptı.

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin ise Avrupa Konseyi’nin İstanbul anlaşmasını imzalayan ilk ülkenin Türkiye olduğuna dikkat çekerek, ” Avrupa Birliği ülkeleri olan Fransa ve Almanya’nın üzerinde çekinceler koymaya çalıştığı bu anlaşmanın biz parlamento olarak arkasında durduk ve gereğini yaptık” diye konuştu.

8 Mart Dünya Kadınlar Günü’nde ailenin korunması ve kadına yönelik şiddetle mücadele yasasının TBMM Genel Kurulu’nda kabul edildiğini hatırlatan Bakan Şahin, uygulama takibini  meclisin tek başına yapamayacağını bunun ancak sosyal alanda yapılacak mücadeleyle 74 milyonun topyekun seferberliği ile gerçekleşebileceğini söyledi.
Bakan Şahin, kadının birey olarak hakkını güçlendirebilmek için zihinsel dönüşüme ihtiyaç olduğunu bunun için de bir taraftan Genelkurmay ile diğer taraftan Diyanetle öte yandan da temel eğitimde bunun mücadelesini veriyoruz. Dedi.

Açılış konuşmalarından sonra ilk gerçekleşen oturumda CEDAW Komite Üyesi, Prof. Dr. Feride ACAR, toplantının çerçevesini çizdiği konuşmasında CEDAW’ın gerçekleşmesi için oluşturulması gereken ulusal mekanizmalar hakkında bilgi vererek, ulusal mekanizmaların uluslararası mekanizmaların neresinde durduğunun ipuçlarını verdi. CEDAW’ı kadınların dünyadaki anayasası olarak tanımlayan Acar, 2001 yılından bu yana CEDAW’a bireysel başvuru hakkının kabul edildiğini belirterek CEDAW’a üye olan ülkelerin en önemli sorumluluğunun kadına uygulanan ayrımcılığa karşı yasalar çıkarmak olduğunu söyledi.

Çıkan bütün yasaları ve yapılan tüm etkinlikleri, bütçeleme faaliyetlerini Toplumsal Cinsiyet Eşitliği açısından değerlendirerek Toplumsal Cinsiyet Eşitliğini ana akımlaştırmanın da taraf ülkelerin sorumluluğunda olduğunun altını çizdi. Bütün dünyada sivil toplum aktivistlerinin devletleri harekete geçirmede çok önemli katkıları olduğunu belirten Acar, ayrımcı uygulamalara karşı yaptırımların olması gereğinin altını çizdi.

Programa kamera yoluyla katılan ABD Dışişleri Bakanlığı Küresel Kadın Sorunları Ofis Sorumlusu Melanne Verveer’de ilettiği mesajda; kadın potansiyelin dışlanmasıyla dünyada ilerlemenin daha zor olacağını söyleyerek,  “kadın mutlu ise toplum mutlu olur”, dedi.

Buluşmaya, Avusturya, İspanya, Bosna Hersek, Belçika, Bahreyn, Makedonya, İsveç, Kosta Rika, Kanada, Almanya gibi dünyadaki farklı Parlamentoların Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonlarının Başkanları ve milletvekilleri; BM’nin farklı kuruluşları dâhil uluslararası toplumun diğer temsilcileri, ilgili kamu kurum ve kuruluşları, ulusal ve uluslararası sivil toplum kuruluşları ve akademisyenleri katıldı.

Programın diğer oturumlarında farklı ülkelerden gelen delegeler ülkeleri açısından CEDAW’ı değerlendirdi. Hemen hepsi CEDAW’a üye olduktan sonra yapılan iyileştirmelerden örnekler verdi. Katılımcıların Resmi delegasyon olması olumsuz örnekleri görünmez kıldı.

Türkiye’den katılan STK’ların oluşturduğu son oturumda Türkiye ölçeğindeki aksaklıklara temas edildi. Konuşmacıların ortak sitemi Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonunun bir alt komisyon olması ve adında fırsat kelimesi kullanılarak gerçek eşitliğin temel alınmamasıydı. Yine de bu komisyonun kurulması önemli bulunuyordu. STK’lar CEDAW bağlamında yaptıkları çalışmalardan da örnekler verdiler. Son konuşmacılardan olan Başken Kadın Platformu Başkanı konuşmasında; diğer ülke temsilcilerinin verdiği rakamlara göre Türkiye’de çalışan kadın sayısının çok az olduğunu bunun nedenini de Türkiye’de uygulanan başörtüsü yasaklarında aranması gerektiğini söyledi. Kadınların %60’ının bu yasakla iş yaşamından dışlandığını, dolayısıyla kadın-erkek istihdamı arasında bir uçurum meydana geldiğini, burada bu konuya hiç değinilmemesinin de hayal kırıklığı yarattığını söyledi.

Program bu çalışmaların her yıl bir başka ülkede yapılması temennisi ve bir hatıra fotoğrafı çekilmesi ile sona erdi.