Bugün kötülük üzerine konuşmamızın üç temel sebebi var: Tanrı’yı daha iyi tanımak, insanı daha iyi tanımak ve varoluşumuzu anlamak. 19.yy yüzyılın sonuna kadar, kötülük üzerine düşünmek genelde klasik tartışmalarla sınırlı kalmış. Ancak 1950’lerden sonra bu tartışmalar daha radikal bir hale gelmiş. Çünkü Batı dünyası hem felsefe ve teoloji alanında hem de teknoloji ve bilim aracılığıyla […]

Kötülük üzerine konuşmamızın birkaç gerekçesi var. Geçen oturumda da konuştuğumuz gibi bunlardan biri bizi muhatap alan, yaratan ve sürekli ilişki halinde olduğumuz Tanrı’yı tanımak, diğeri ise insanı anlamaktır. Yani hınç, hırs, haset, kibir gibi duygular ve rasyonellikle birlikte, “İnsan nedir ki iyi ve kötü arasında bir ilişki kurabilsin?” ya da “İnsan doğası kötü müdür ki […]

Kötülük bazen bile isteye, bazen de bilmeden yapılagelendir. Tanrıyla yolu muhabbetle ya da kavgayla kesişmiş pek çok filozofun veya teologun yolu kötülük ve kötülük sorunuyla kesişmiştir. Bizler de bu atölyede “Kötülük nedir, nereden gelir? Kötülüğün kaynağı var mıdır? Kötülüğün kaynağı tanrı mı yoksa bizzat biz miyiz? İnsanın dışındaki varlıkların kötülükle işaretlenebilecek eylemlerinden söz edebilir miyiz? Yani […]

Karşılıklı iyi oluş amacını gerçekleştirmek için iki veya üstü insanın etkileşimde bulunması olarak tanımlanabilecek grup ortamında yer almanın üyeler üzerindeki iyileştirici etkileri 20. yüzyılın başlarından beri araştırma konusu olagelmiştir. Bu alana ilişkin kapsamlı araştırmalardan biri Irvin D. Yalom tarafından yapılmış ve neticede grup ortamında üyelerin ruhsal iyi oluşuna katkısı bulunan on bir iyileştirici faktör tespit edilmiştir. Bu on […]

Hal Kavramı Arapça kökenli olan “hâl” kavramı TDK’ya göre, bir şeyin içinde bulunduğu şartların veya taşıdığı niteliklerin bütünü, durum, vaziyet, tutum, tavır ve içinde yaşanılan zamanı ifade etmektedir. Sözlükte “değişme, dönüşme, durum ve tavır” gibi anlamlara gelen hâl kelimesi (çoğulu ahvâl) Arapça havl kökünden gelir. Birçok sûfî, kelimenin bu anlamından hareketle hali parlayıp sönen ve […]

Çok mertebeli nefs yapısı, insanın derununda fıtri olarak yaratılmış bir ontolojik mümkinatlar dizisidir. Bu dizilim kaotik bir yapıda değildir, merkezi bir dikey hat üzerinde yer alır. Bu hat can düzeyinden, en alt varoluş mertebelerine doğru uzanan bir hattır. Bu hatta sırat-ı müstakim denir. Bulunduğu nefs konumu ne olursa olsun, her insan, bu merkezi hat etrafında varlığını […]

Sufi Psikolojisi Sûfîler, insanın, beden ve ruhtan müteşekkil bir varlık olduğunu göz önünde tutmuş; bir yönüyle süflî, diğer yönüyle ulvî nitelikler taşıdığını belirtmişlerdir. Bu sebeple insanın aslını bozacak tuzaklara karşı, birtakım tedbirler alarak belirli yöntemler ile kendini korumasını telkin ve tavsiye etmişlerdir. İnsan tabiatı, kalp, nefis, ruh ve akıldan tertip edilmiştir. Bu tertip aynı zamanda […]

Molla Sadra, varlığın tümünü, var olan şeyler yada varlıklar (mevcud) olarak değil, tek bir realite (vücud) olarak görür ve bu vücudun çeşitli öz (mahiyet)lerle sınırlandırılması, birbirinden farklı varlıklarla ‘’varolan’’ bir çokluk görüntüsü verir. Molla Sadra, varlıklardaki çokluğa nispetle varlığın birliğini, güneşin ışıklarının güneşe olan nispetine benzetir. Güneşin ışıkları güneş değildir ancak aynı zamanda güneşten başka […]

Her şeyden önce varlık tasavvuru insan için bir güvenlik sorunudur. Öyle ise her şeyden önce insanın bu güvenlik sorunu çözülmeli, varlıkla ilgili güvenlik duygusu tatmin edilmelidir. Bu duygunun karşıtı, korku, kaygı ve endişedir. Çünkü varlık ve oluşa dair belli bir tasavvura sahip olmayan insan kendisini güven içinde görmediği için huzursuzdur. Söz konusu bu huzursuzluğun kaynağı […]

İslam düşüncesinde varlık ve oluşun ilk nedenini veya nedenlerini, varlıkların düzenini, kendisinde bu nizamın gerçekleştiği varlıkların bu nizam içindeki konumlarının nasıl oluğunu, yani bütün-parça ilişkilerinin nasıl olduğunun bilgisini ihtiva etmek zorundadır. Yani varolanların tümünü içine alan ve varolmanın anlamına dair genel bir bilgi vermelidir. Bu konuyla ilgilenenler böyle bir tasavvurun, Tanrı, âlem ve insana dair […]

Ruh Sağlığı Ruh sağlığı ya da ruhsal bozukluklar ile ilgili çok çeşitli söylemler günlük yaşamımızın bir parçası halindedir. Biz fark etmesek de gazeteler, televizyon, internet gibi iletişim ve bilgi edinmede kullandığımız araçlar ile bu söylemler bize ulaşmaktadır. Hatta sayısız kitap, film, dizi aracılığıyla psikopatolojiler ile ilgili farklı bilgiler günlük yaşantımızda yer alırlar. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) […]

Psikolojiye Göre Varlık Psikolojinin bugün uğraştığı problemlerin aslında bir zamanlar felsefenin uğraştığı problemlerin başka bir tarzı olduğunu görebilirsek psikolojinin felsefeden kopuşunun başarılı bir kopuş olmadığını da görebiliriz. Psikoloji bir bilim olarak bugün ne kadar saygın bir konumda duruyor olsa da aslında yakın geçmişi, ele aldığı araştırma nesnesi ve bu nesneyi incelediği metotları gereğince aslında hala felsefenin içerisinde durmaktadır. Bu […]

Varoluşçuluk (Egzistansiyalizm) Nedir, Ne Demektir? Yirminci yüzyılın ilk yarısının sonlarına doğru Fransa’da ortaya çıktı. Öncelikle bir felsefi akımdır. En önemli temsilcileri Martin Heidegger, Karl Jaspers, Jean-Paul Sartre, Gabriel Marcel ve Maurice Merleau-Ponty olmuştur. Felsefi bakımdan temelleri ise bunlardan önce Nietzsche, Kierkegaard ve Husserl gibi düşünürler tarafından atılmıştır. İnsanın kendi değerlerini kendinin oluşturabileceğini; geleceğini yine kendisinin […]

Çalışmamızla İlgili Önemli Felsefi Kavramlar Belit: Başka bir önermeye götürülemeyen ve kanıtlanamayan, böyle bir geri götürme ve kanıtı da gerektirmeyip, kendiliğinden apaçık olan ve böyle olduğu için öteki önermelerin temeli ve ön dayanağı olan temel önermeye belit, aksiyom ya da postulat denir. Ne türlü bir belitten yola çıkılırsa o türlü bir sonuca varılır. Belitlere dayanan […]