Dr. Meryem Eken      

2 Kasım 2019                                                                                                            

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre dil, din, ırk, cinsiyet ayrımı yapılmaksızın herkesin sağlıklı olma hakkı vardır. Ailenin en önemli üyesi annedir. Anne sağlığı neslin devamı için kritik bir nokta olduğundan, kadınların doğru sağlık hizmeti alması ve bu yönde bilinçlenmesi çok önemlidir.

Kadınlarda sağlık sorununa yol açan etmenler nelerdir?

Ülkemizde erken evlilik, ergenlikte gebelik, kayıt dışı doğumlar, yetersiz ve dengesiz beslenme, enfeksiyon hastalıkları kadın konusunda öne çıkan sorunlarımızdandır.  Erken evlilikler ülkemizde Doğu’ya doğru gittikçe ciddi şekilde artmaktadır, Bunlar anne ölümlerinde ciddi artışa sebep olmaktadır.

Ülkemiz göç alan bir ülke olduğundan enfeksiyon hastalıkları da son dönemlerde artmış durumdadır. Aynı şekilde son zamanlarda artan aşı karşıtlığı da çocuklarda salgın hastalık riskini arttırmakta ve toplumsal sağlığı tehdit etmektedir.

Kadına yönelik şiddet, taciz ve tecavüz ülkemiz için çok önemli ve acil olarak çözüme ulaştırılması gereken bir konudur. Özellikle kapalı toplumlarda bu sorunlar daha da artmış vaziyettedir.

Doğum öncesi ve doğum sonrası kadınlarda bazı sıkıntılar görülmektedir. Ülkemizde gebeleri aile sağlığı merkezleri arayıp düzenli kontrollerde bulunmaktadır. Bir diğer önemli nokta da kişilere aile planlaması yöntemleri de iyi bir şekilde anlatılmasıdır, çünkü sağlıklı nesiller yetiştirmek çok çocuk yapmaktan daha önemlidir. Sık tekrar eden gebelikler sonucu anemi, kemik erimesi, kalsiyum kaybı, enfeksiyon, idrar tutamama, cinsel isteksizlik gibi sorunları beraberinde getirmektedir. Gebelik yaşını ertelememek önemlidir bu sınır genellikle 35 yaş üstü olarak tanımlanır. İleri yaş gebeliklerinde gebelik zehirlenmesi, tansiyon, diyabet gibi hastalıkların riski artar. Doğumların arasının 2 yıldan az olmaması gerekir. Bu hem diğer çocuğun ruhsal ve bedensel sağlığı hem de annenin psikolojisi ve bedensel sağlığı açısından çok önemlidir.

Üreme organlarımıza göz atmamız gerekirse;

Rahim bebeğin yerleştiği organdır. Tüpler çok önemli bir bölümdür. Tüpler yumurtayı tutarlar, sperm de tüplere gelir ve yumurtayı döller. Yani aslında hayat kadın üreme organının tüp dediğimiz kısmında başlar.

Dişi üreme hücreleri olan yumurtalar ortalama bir kadında 400bin tanedir. Bunlardan 400-500 tanesi yumurtlanabilir durumdadır. En kaliteli en iyi reseptörlere sahip olanlar yumurtlanırlar. Milyonlarca sperm en hızlı sperme destek olarak gelir ve yumurtayı döllerler.

Gebelik olması için;

Yumurtlama döneminde ilişkiye girilmiş olması, erkeğin sperminin hamilelik oluşturmaya elverişli olması, spermlerin rahim ağzından içeri girmeleri ve hareket etmeleri, rahmin bunu kabul edecek hormonel yapıda olması, genetik bozukluğa sahip olmaması gerekir.

Doğurganlığı etkileyen faktörler nelerdir?

• Sigara ve alkol, yumurtaların ve spermlerin kalitesini ciddi oranda düşürmektedir.
• Stres faktörü çok önemlidir. Bizim vücudumuz da aynı doğadaki diğer canlılarla aynı mekanizmaya sahiptir ve strese girince üreme başarısı azalır.
• Kafein tüketimi günde 300 ml civarında olmalıdır. Bu miktarın aşılması durumunda gebelik zorlaşır, düşük riski artar.
• Kilo yumurtlamayı durduran çok ciddi bir etkendir. Yağ dokusu hormon salgılayan bir organ gibi davranarak yumurtlamanın olmasını engelleyebilir. Gebeler fazla kilo almamalıdır. Gebelik döneminde sağlıklı beslenmenin önemi vurgulanmalıdır. Dışarıdan alınan takviyeler den ziyade doğru sağlıklı beslenme düzenli egzersiz yaparak sağlıklı bir gebelik dönemi geçirilmesi normal doğumu kolaylaştırır.

Hazırlayan: Zeynep Sena