SERİ PROGRAM: Hazar’da Sosyoloji Günleri

Hazırlayan: Yorum yapılmamış Paylaş:

20 Aralık 2008 – 7 Mart 2009 tarihleri arasında “Hazar’da Sosyoloji Günleri” adlı 10 haftalık bir program gerçekleştirdik, programda bize rehberlik eden Bilgi Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Sayın Doç. Dr. Ferhat Kentel hocamıza ve bize değerli bilgilerini aktaran hocalarımıza çok teşekkür ediyoruz. Bizim için öğretici bilgilerle dolu, heyecanlı tartışmalara ve düşünmemize vesile olan, bize daha geniş bir perspektif kazandıran bu programdan çok istifade ettik. Kısaca değinilen konular şöyleydi:

Sosyoloji günleri kapsamında ilk hafta; “Modernleşme ve Sosyolojik Düşünmek” konusunu Sayın Doç. Dr. Ferhat Kentelle işledik. Biz-onlar, düzen-karşıtlıklar, dışlanma-iktidar, özgürlük-bağımlılık, sorumluluk, oyun-eylem, grup-cemaat, sosyalizasyon, amaç-araç, dil, kontrol kavramları temelinde sosyolojik düşünmenin örneklerini anlatan hocamız, moderniteyle sosyolojiyi öğrendiğimizi, aynı zamanda sosyoloji vasıtasıyla moderniteyi eleştirdiğimizi, sosyolojik düşünmenin toplumun içinde bulunduğu bütün bir karmaşayı bir arada görebilmek demek olduğunu anlattı. Okuduğumuz Zygmunt Baumann’ın kitapları üzerinden değerlendirmeler yaptık.

II. ve III. Haftalarda hocamız Sayın Kenan Çayır ile “Sosyolojinin Teorik Temelleri” konusunu ayrıntılı bir şekilde işledik.  Hocamız, sosyolojinin entelektüel kökenleri, özellikle ilk dönem düşünürlerinin Sanayi Toplumu ve Moderniteyi kavrayış tarzları, bu düşünürlerle Türkiye’deki modernleşme deneyimi arasındaki ilişkileri anlattı ve Saint Simon, Auguste Comte, Emile Durkheim, Marx ve Weber’in düşünce sistemlerini özetledi.

IV. Haftada hocamız Sayın Prof. Dr. Arus Yumul ile “Sosyal Bilimlerde Yöntem” konusunu ele aldık. Yapısalcı yaklaşımı ve Yorumsamacı yaklaşımı anlatan hocamız determinist bakış açısı ile “aktörün gözünden bakmak” arasındaki farkı, en iyi metodun deney olduğunu düşünenlerin bakış açısını, eleştirel sosyoloji akımını, postmodernizm ve sosyolojik yönteme olan etkisini örneklerle açıkladı.

V. Haftada hocamız Sayın Besim Dellaloğlu ile okuduğumuz kitabı “Benjaminia” üzerinden “Modernizm – Postmodernizm” konusunu ele aldık. “Gelenek”, “Pre-modern”, “Modern”, “Modernlik”, “Modernleşme” kavramlarını ayrıntılarıyla anlatan hocamız, günlük hayatta kullandığımız bu kavramların anlamları ve anlamlarının kökenleriyle ilişkilerinin farkında olmamızı sağladı.

VI. Haftada hocamız Sayın Serkan Delice ile “Cinsiyet Sosyolojisi” konusunu ele aldık. Modernleşme sürecinde cinsiyet farklarının ele alınışı ve kullanılışı, Namus cinayetleri, kadın bedeninin metalaştırılmasını anlatan hocamız, “Toplumsal Cinsiyet (Gender)” kavramının ne anlama geldiği ve ne işimize yaradığını açıkladı.

VII. Haftada “Düşünümsel Modernite – Küreselleşme” konusunu işlemek üzere hocamız Sayın Ferhat Kentel’le yeniden bir araya gelme şansı bulduk.  Anthony Giddens ve Scotch Lasch’den örnekler vererek konuyu anlatan hocamız Modernliği yeniden okumanın ne anlama geldiğini, Modernitenin bizzat risk yaratan bir tekerlek bir makine gibi olduğunu, Modernitenin ikili mantığını nasıl benimsediğimizin farkında olmamız gerektiğini, Klasik anlamda modernitenin değiştiğini, yeni refleksif (düşünümsel) potansiyellerin açığa çıktığını izah etti.

VIII. Haftada hocamız Sayın Ohannes Kılıçdağı ile “Osmanlı’dan Günümüze Modernleşme” konusunu işledik. Toplum olarak tarihi açıdan Batılılılaşma sürecimizi anlatan hocamız Lale Devri, Tanzimat, Cumhuriyet döneminde Batılılaşma deneyimlerini ve bakış açılarını, bu bağlamda “yeni” ve “eski” kavramlarının ne ifade ettiğini, Türkiye Cumhuriyeti’nin “kopuş” ya da “devamlılık” içeriklerini anlattı.

IX. Haftada hocamız Sayın Doç. Dr. Talip Küçükcan  ile “Din Sosyolojisi”  konusunu işledik. Hocamız; Din Sosyolojisinin çıkış kaynakları, Din-Toplum ilişkileri, Din-Toplum araştırmalarının Batı düşüncesindeki yeri, “modernite” eksenli sonuçlarını anlattı, din-devlet ilişkilerinin belirgin olarak ayrıldığı ülkeler, din ve devletin ayrı fakat küskün olmadığı ülkeler ve de din ve devlet ilişkilerinin daha yakın olduğu ülkeler üzerinden örnekler vererek açıklamalarda bulundu.

X. Haftada program boyunca bize rehberlik eden hocamız Sayın Ferhat Kentel ile hem tüm programın değerlendirilmesi hem de son konumuz olan “Gündelik Hayat Sosyolojisi – Yeni Sosyal Hareketler” konusunu işlemek üzere bir araya geldik. Program boyunca okuduğumuz kitaplardan en çok etkilendiklerimizden biri olan Michel De Certeau’nun “Gündelik Hayatın Keşfi – I” kitabından örneklerle hocamız, tüm bu öğrenmeye çalıştığımız teorilerin arasında gündelik hayatın marjinalize edildiğini oysa gündelik hayatı yaşayan sıradan insanın hem iktidar dilini üreten bir alan oluşturduğunu hem de direniş ve yeni siyasi potansiyellerin kaynağı olduğunu anlattı. Hocamız gündelik hayatın asıl heyecanın var olduğu, sıradan insanların kendilerinin okuyamadığı metinleri yazdıkları ve bunu fark etmenin Sosyolojiye ve bize olan katkılarını açıkladı.

 Bu çalışmada Okunan Kitaplar:

•    Zygmunt Bauman, Sosyolojik düşünmek,  Ayrıntı yay., 1999.
•    Zygmunt Bauman, Yasa Koyucular ve Yorumcular, Metis yay., 2003.,
•    Alan Swingewood, Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi, Çev. Osman Akınhay, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları, 1998. Kitapta okunacak bölümler: sayfa 47-197.
•    Benjaminia: Dil, Tarih ve Coğrafya, Yard. Doç.Besim Dellaloğlu, Versus, İstanbul, 2008.
•    Aksu Bora ve İlknur Üstün, “Sıcak Aile Ortamı” Demokratikleşme Sürecinde Kadın ve Erkekler. İstanbul: TESEV yayınları, Mart 2006. 41-85.
•    Ulrich Beck, Siyasallığın icadı, İletişim yay., 2005.
•    Şerif Mardin, Türk Modernleşmesi – Makaleler 4, İletişim yay., İstanbul, 2002.
•    Füsun Üstel, “Makbul Vatandaş”ın Peşinde, İletişim yay., İstanbul, 2005.
•    Ayşe Kadıoğlu, Vatandaşlığın Dönüşümü: Üyelikten Haklara, Metis, Istanbul, 2008, s. 21-30; 31-54; 167-184.
•    Levent Cantek, Gündelik yaşam ve basın (1945-1950) – Basında gündelik yaşama yansıyan tartışmalar, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazetecilik  Anabilim dalı, Ankara-2005 (s. 2-14)
•    Henri Lefebvre, Katherine Regulier, “Gündelik Hayat ve Ritmleri” (Çeviren: Elçin Gen), Rethinking Marxism, cilt 11, sayı 1, Bahar 1999.
•    Yeni sosyal hareketler, Kenan Çayır, Kaknüs, 1999.
•    Henri Lefebvre, Modern Dünyada Gündelik Hayat, Metis, İstanbul, 2007.
Önceki Yazı

SERİ PROGRAM: Türkiye’de Sosyolojinin Doğuşu ve Gelişimi

Sonraki Yazı

İslam ve Kadın Tartışmalarına Genel Bir Bakış

Bunlar da ilginizi çekebilir

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir